Στη γεωγραφία, τη στατιστική και την αρχαιολογία, ένας οικισμός, ή ένας κατοικημένος τόπος είναι μια κοινότητα στην οποία ζουν άνθρωποι. Η πολυπλοκότητα ενός οικισμού μπορεί να κυμαίνεται από έναν μικρό αριθμό ομαδοποιημένων κατοικιών έως τις μεγαλύτερες πόλεις που περιβάλλονται από αστικές περιοχές. Οι οικισμοί μπορούν να περιλαμβάνουν χωριά, κωμοπόλεις και πόλεις. Ένας οικισμός μπορεί να έχει γνωστές ιστορικές ιδιότητες όπως η ημερομηνία ή η εποχή κατά την οποία εγκαταστάθηκε για πρώτη φορά ή όταν αρχικά εγκαταστάθηκε από συγκεκριμένους λαούς.
Στον τομέα της γεωπεριβαλλοντικής προγνωστικής μοντελοποίησης , οι οικισμοί είναι «πόλη, κωμόπολη, χωριό ή άλλο συγκρότημα κτιρίων όπου ζουν και εργάζονται άνθρωποι».Ένας οικισμός συνήθως περιλαμβάνει τις κατασκευασμένες εγκαταστάσεις του, όπως δρόμους, περιφράξεις, αγροτικά συστήματα, αναχώματα και τάφρους, λίμνούλες, πάρκα και δασύλλια, ανεμόμυλους και νερόμυλους, αρχοντικά, και εκκλησίες.
Τα παλαιότερα ερείπια που έχουν βρεθεί από κατασκευασμένους οικισμούς είναι υπολείμματα καλυβών που κατασκευάστηκαν από λάσπη και κλαδιά γύρω στο 17.000 π.Χ. στο χώρο Οχάλο (τώρα υποβρύχιο) κοντά στην άκρη της Θάλασσας της Γαλιλαίας. Οι Νατούφιοι έχτισαν σπίτια, επίσης στο Λεβάντε, περίπου το 10.000 π.Χ. Υπολείμματα οικισμών όπως χωριά γίνονται πολύ πιο κοινά μετά την εφεύρεση της γεωργίας.
